JET YAKITININ TEMİZLİĞİ VE SHELL SU DEDEKTÖRÜ (SWD)
Havacılık yakıtlarının standartlara uygun bir şekilde üretilmesi ne kadar önemli ise bu yakıtların temiz ve kirlilikten uzak tutulmaları da derece önemlidir. Yakıtın temiz olması demek içerisinde herhangi katı partiküllerin ve suyun olmaması anlamına gelir. Bunun sağlanması ve kirlilik tespiti için yakıta bazı testler uygulanır. Bu testler içerisinde ilk ve en temel test görsel kontroldür. Yakıtta su 2 şekilde bulunur; çözünmüş (dissolved) su ve çözünmemiş (undissolved) su. Yakıt numunelerinde çözünmemiş su genelde dibe çöker ve göz ile görülür. Yakıtta gözle görülemeyecek çözünmemiş suyun olup olmadığı ise Shell su dedektörü (Shell Water Dedector) ile anlaşılır. Yakıtın içerisinde bu şekilde çözünmemiş halde bulunan suyun nedeni yakıtın pompalanma sürecinde su/yakıt karışımından ya da sıcaklık düşüşüne bağlı olarak suyun çökmesinden kaynaklı olabilmektedir.
SWD hangi durumlarda ve ne zaman kullanılır:
· Kara tankeriyle yapılan mal kabulünde yakıtın depolama tanklarına alınmasından önce tanker alt noktalarından alınan numunelerde,
· Havalimanı tesislerinde yer alan yakıt tankları alt noktalarından alınan numunelerde,
· Havalimanı tesislerinde yakıt ikmal tankeri dolumundan sonra her kompartımanın alt noktasından alınan numunlerde,
· Hidran dispensırı ile yapılan ikmallerden sonra eğer araçta su/partikül ayırıcı (Filter water Seperator) var ise filtre alt noktasından alınan numunelerde,
· Hidran dispensırı ile yapılan ikmalden sonra eğer araçta filtre monitör var ise filtre girişinden alınan numunelerde,
· Hidran dispensırı ve tanker ile yapılan ikmal sürecinde uçağa 1000 litre yakıt geçtikten sonra,
· Hidran sisteminde, mal kabul ve dolum sahası filtre alt noktalarından alınan numunelerde,
· Günlük olarak yakıt ikmal tankeri ve yakıt tankları alt noktalarından alınan numunelerde kullanılmaktadır.
SWD dedektörünün kullanımı ve sonucun yorumlanması:
Bir şırınganın ucuna yerleştirilen SWD kapsülü numune kabının yarısına kadar batırılır ve yakıt içerisinde gezdirilerek şırınga 5 ml’yi gösterene kadar doldurulur. Yakıtı emmiş kapsülün iç kısmı ve plastikle kaplı dış kısmında herhangi bir renk farklılığı olup olmadığına bakılır. Yakıtta çözünmemiş su var ise kapsülün orta kısmında renk farklılığı olur. SWD 15 ppm (milyonda 15) değeri gibi çok düşük miktarda çözünmemiş suya bile tepki verir ve kapsülde renk farklılığı oluşmaya başlar ki bu renk farklılığı yakıttaki su değeri 30 ppm’i (milyonda 30)bulduğunda kapsül ayırt edilebilen yeşil bir renk halini alır ve bu da yakıtta su olduğunun bir göstergesidir. Yakıtta çok düşük miktarlarda su bulunduğu zaman kapsül sarı/yeşil bir renk alır ve bu renk yakıttaki su/kirlilik arttıkça mavi/yeşil ve yakıtta üst seviye su bulunmasında mavi/siyah halini alır.
SWD tüpünün kapağı açıldığı zaman havadaki nemin olumsuz etkilerine karşı kapak derhal kapatılmalıdır. SWD kapsülü bir seferlik kullanılmalı ve kullanıldıktan sonra atılmalıdır.
SWD’lerin kullanım ömürleri üretim tarihinden itibaren 9 aydır ve son kullanım tarihi içinde 8 kapsül bulunan tüpün alt kısmında yazar.
GÜNER PEKKAN
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder