RAFİNERİ/ÜRETİM SÜRECİ/YAKIT SPESİFİKASYONLARI
Rafineri sürecinde spesifikasyonlara ve amaca/kullanıma uygun havacılık yakıtı üretimi sağlanmalıdır. Yakıt spesifikasyonlarında yakıt özellikleri ve olması gereken minimum/maksimum limit değerleri yer alır. Buna ilaveten spesifikasyonlarda kullanımına izin verilen yakıt bileşenleri ve katkı maddeleri, kalite güvence, değişim yönetimi, test etme, dökümantasyon ve yakıtın temizliğine ilişkin çok sayıda gereklilik de yer alır. On-spec yani spesifikasyonlara uygun yakıt demekle kastedilen yakıtın çeşitli minumum/maksimum limitlere göre yapılan testlerden geçmiş olması ve yukarıda belirtilen gerekli diğer hususların sağlanmış olmasıdır.
Jet yakıtı üreten rafinerilerde dikkat edilmesi gereken en önemli husus üretilen yakıtın standartlarda veya spesifikasyonlarda yer alan tüm gereklilikleri karşılamasıdır. Bu çerçevede örneğin hangi cins yakıt üretileceği, yakıtın hangi standart/spesifikasyonlara göre üretileceği ve bunların son versiyon olup olmadığı, üretim sürecinin uygunluğu, yakıttan zararlı/gereksiz maddelerin (hidrokarbon olmayan maddeler, üretimde kullanılan katkı maddeleri vb.) ayrılması süreçlerinin kontrol edilmesi, sadece onaylı katkı maddelerinin kullanılması, rafinerideki üretim süreçleri değişikliklerinde sürece etkileri değerlendirme açısından değişim yönetimi prosedürlerinin uygulanması, dökümantasyon ve kayıt tutma gibi hususlara önem verilmelidir.
Üretici üretimin her aşamasında yakıtın son kullanımını ve kalitesiz yakıtın yol açabileceği olumsuz sonuçları göz önünde bulundurmalıdır.
Rafineriler üretimini gerçekleştirdikleri ürüne ait güncel standart/spesifikasyonlara ve laboratuvar test metodlarına sahip olmalıdır. Rafinerilerin başvurduğu en temel standart/spesifikasyonlar DEF STAN 91-91 (Jet A-1) ve ASTM D 1655 (Jet A-1, Jet A)’dir. Bununla beraber yakıt üretiminin artması ve büyük depolarda farklı rafinerilerden yakıtın birbiri ile karışması sonucu dünyanın büyük yakıt tedarikçileri AFQRJOS (Check List) standardını geliştirmişlerdir. Bu standartta Jet A-1 için kullanılan DEF STAN ve ASTM standartlarının en katı maddeleri ve IATA Guidance Material den bazı operasyonel maddeler yer almaktadır. Yani AFQRJOS/Check List gerekliliklerinin karşılanması demek diğer 2 standart gerekliliklerinin de karşılanması anlamına gelir.
Check List hemen hemen Kuzey Amerika dışında tüm dünyada kullanılan bir standarttır ve standart Joint Inspection Group (JIG)’e üye olan 8 büyük tedarikçi tarafından oluşturulmuştur.
Bunun dışında uçak ve motor üreticileri tarafından onaylı ve dünyada bazı bölgelerde kullanılan ulusal havacılık yakıtı standartları/spesifikasyonları da vardır.
Rafinerilerin hangi spesifikasyonlara göre üretim yapacağı yapılan sözleşme koşullarına/durumlarına göre belirlenir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder