 |
Freezing point apparatus
|
VİSKOZİTE VE DONMA NOKTASI ÖZELLİKLERİ
Jet yakıtı, uçak kanatlarından motora serbest bir şekilde akabilmelidir. Akışkanlık bir maddenin akma kabiliyeti ile ilgili bir terimdir, fiziksel bir özellik değildir. Viskozite ve donma noktası kavramları nicel olarak jet yakıtının akışkanlığı konusunda fiziksel kavramlardır.
Jet yakıtı yüksek irtifalarda, özellikle kışın kutuplara yakın bölgelerde, ve yerde soğuk havalarda düşük sıcaklıklara maruz kalır. Jet yakıtının bu soğuk hava koşullarında akışkanlığını koruması gerekir aksi halde motorlara olan yakıt akışı azalır ve hatta durur.
 |
| Resim yazısı ekle |
Viskozite bir sıvının basınç altında mekaniksel olarak veya yerçekimi tarafından oluşmuş koşullara gösterdiği akma direncidir. Su ve benzin gibi ince sıvıların düşük, motor yağı, pekmez gibi sıvıların ise yüksek viskoziteleri vardır. Bir sıvının viskozitesi sıcaklık düştükçe artar.
Jet yakıtı yüksek sıcaklıkta nozüller vasıtası ile motor içindeki yanma odalarına enjekte edilir. Bu sistem küçük yakıt damlalarının püskürtüldüklerinde ve havayla karıştıklarında hemen buharlaşmaları üzerine tasarlanmıştır. Püskürtme şekli ve damlacıkların büyüklüğü yakıtın viskozitesi ile bağlantılıdır. Yakıtın viskozitesi yüksek ise uçuş süresince motorun tekrar yanması zorlaşır. Bu nedenle yakıt rafineri sertifikalarında viskozite için bir üst limit belirlenmiştir. (-200 C de 8.000, Test Metodu ASTM D 445)
Jet yakının viskozitesi uçak yakıt sistemindeki basınç düşüşünü de etkiler. Yüksek viskozite daha yüksek basınç düşüşlerine sebep verir, bu da yakıt pompasının sabit bir yakıt akışı elde edilmesi için daha çok çalışması anlamına gelir.
Jet yakıtının donması suda olduğu gibi aynı derecede olmaz. Jet yakıtının içerisinde farklı donma noktalarına sahip hidrokarbonlar vardır. Yakıt soğudukça en yüksek donma noktasına sahip karbon bileşenleri vaks kristalleri formunda katılaşmaya başlar. Soğuma devam ettikçe daha düşük donma noktasına sahip hidrokarbonlar katılaşmaya başlar. Böylelikle jet yakıtı homojen bir sıvıdan, birkaç vaks kristali ihtiva eden bir sıvıya ve en nihayetinde katıya yakın bir hidrokarbon tabakasına dönüşür. Jet yakıtının donma noktası/derecesi, vaks kristaline dönüşene kadar soğutulmuş yakıt ısıtıldığında en son eriyen vaks kristalinin eridiği derecedir. Yani vaks kristali haline gelmiş en son hidrokarbonun eridiği derecedir. Bu da jet yakıtının donma noktasının yakıtın tamamen katı haline haline geldiği derecenin çok daha üstünde olduğu anlamına gelir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder