TÜRKİYE'NİN PETROLÜ

TÜRKİYE’NİN PETROLÜ

Türkiye’de petrol ve diğer sıvı yakıt tüketimi geçtiğimiz 10 yıl süresince Türkiye ekonomisinin gelişmesine bağlı olarak artmıştır. Türkiye çok az miktardaki petrol rezervleri ile neredeyse tüm petrol ürünleri ihtiyacını dışarıdan karşılamaktadır. Oil ve Gas Journal (OGS)’nin 01/2014’de yaptığı öngörüye istinaden Türkiye’nin ispatlanmış petrol rezervleri 295 milyon varildir. Bu rezervlerin büyük bir bölümü de Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer almaktadır. Türkiye’nin petrol üretimi 1991 yılında zirve yapmış ve üretim günde 85.000 varile çıkmış fakat sonraki yıllarda düşerek 2004 yılında günde 43.000 varile kadar düşmüştür. Türkiye’nin petrol üretimi düşmüş olsa da son yıllarda sıvı yakıt üretimi bir miktar artmış fakat bu artış iç tüketimi büyük ölçüde karşılayamamaktadır.

Türkiye’nin petrol tüketimi 2010-2011 yıllarındaki %8 oranındaki ekonomik büyümesine paralel bir şekilde artmıştır. Fakat 2012 yılında ekonomideki büyümenin yavaşlaması ile gerçekleşen %2 oranındaki büyüme ile Türkiye’nin sıvı yakıt/petrol tüketimi % 6 oranında artmış, 2013 yılındaki %4 oranındaki ekonomik büyüme ile de yine %6 oranında bir tüketim artışı gerçekleşmiştir. Bununla beraber Türkiye’de iç üretime yönelik kısa vadede herhangi bir önemli gelişme yaşanmamıştır.

Türkiye petrolünün büyük bir bölümü Adıyaman ve Batman illerinde bulunmaktadır, bu bölgelerde aynı zamanda Türkiye petrolünün büyük bir bölümü de üretilmektedir. Bunun yanı sıra Trakya bölgesinde de petrol yatakları bulunmaktadır. ABD’nin jeolojik araştırmasına göre Türkiye’nin güneyinde keşfedilmemiş 438 milyon varil petrol rezervi olup, bu rezervler teknik olarak çıkarılabilir olmalarına karşın ekonomik olarak çıkarılmaya uygun olup olmadığı belirsizdir.

Türkiye’nin petrol tedarikinde denizlerdeki petrol kaynakları gelecekte önemli bir rol oynayabilir. Ege denizinin altında önemli petrol kaynakları yer alabilir fakat Yunanistan ile olan kıta sahanlığı anlaşmazlığı nedeniyle bu kaynakların varlığı teyit edilememiştir. Karadeniz de Türkiye için önemli petrol kaynağı potansiyeline sahip olabilir. Zira TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) 7 ile 10 milyar varil petrol yatağına sahip olabilecek Karadeniz’in Türkiye tarafında petrol arama çalışmalarını arttırmış bulunmaktadır. TPAO bu araştırmaları müşterek ortaklık (joint venture) kurduğu Exxonmobil ve Petrobras ile yürütmekte olup, kısa vadeli hedef Karadeniz’deki petrol kaynakları araştırmalarını geliştirmektir. Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 2016 yılında Karadeniz’de petrolün ticari üretimine başlamayı planlamaktadır.

TPAO Karadeniz’deki araştırmalara ilaveten Akdeniz’de hidrokarbon kaynaklarına yönelik araştırmalar planlamaktadır. TPAO Kasım 2011’de Royal Dutch Shell ile Akdeniz ve ülkenin güneydoğu bölümünde hidrokarbon kaynaklarına yönelik araştırmalar yapmak için anlaşma imzalamıştır. Bu anlaşma Diyarbakır’da kaya gazı araştırmalarını da kapsamaktadır. Türkiye Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın açıklamasına göre Shell Ağustos 2012’de Sarıbuğday’da araştırmalara başlamıştır.